...Χθες, στο «Αμφιθέατρο Γ’» κατά τη διάρκεια του μαθήματος και μιλώντας για τον παράγοντα «κίνδυνο» και για την σημασία του «σχεδιασμού» και των «προβλέψεων» στο Μάνατζμεντ, δέχτηκα ερώτημα «αμφιταλάντευσης» από φοιτητές: «...και με φαινόμενα όπως τον "κορωνοϊό" τι γίνεται;»...
Το φαινόμενο της πεταλούδας είναι μια ποιητική μεταφορά, στη θεωρία του χάους, για το φαινόμενο της ευαίσθητης εξάρτησης ενός συστήματος από τις αρχικές συνθήκες. Σύμφωνα με μια από τις διατυπώσεις, λέγεται ότι:
«αν μια πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αμαζόνιο,
μπορεί να φέρει βροχή στην Κίνα».
Διαφορετικές παραλλαγές εκφράζουν ουσιαστικά την ίδια ιδέα: μια απειροελάχιστη μεταβολή στη ροή των γεγονότων οδηγεί, μετά από την πάροδο αρκετού χρόνου, σε μια εξέλιξη της ιστορίας του συστήματος δραματικά διαφορετική από εκείνη που θα λάμβανε χώρα, αν δεν είχε συμβεί η μεταβολή.
Ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά (καταγεγραμμένα) από τον μετεωρολόγο Έντουαρντ Λόρεντζ κατά τη δεκαετία του 1960, όταν μελετούσε, μέσω αριθμητικής επίλυσης σε υπολογιστή, ένα σύστημα διαφορικών εξισώσεων που προσομοίωνε τα καιρικά φαινόμενα ενός εξιδανικευμένου, απλουστευμένου μοντέλου «ατμόσφαιρας». Ο Λόρεντζ παρατήρησε, σχεδόν τυχαία, ότι όταν εισήγαγε στον υπολογιστή του τις τιμές του προγράμματος από μια προηγούμενη εκτέλεση και «έτρεχε» ξανά το πρόγραμμα, τα αποτελέσματα απέκλιναν σημαντικά με την πάροδο του χρόνου από τα προηγούμενα, ώσπου, μετά από έναν «χρονικό ορίζοντα» δεν είχαν πρακτικά καμιά ομοιότητα… (el.wikipedia.org)
Ένας τόσος δα ιός στην Κίνα
προκαλεί «χάος» στην Ευρώπη;
Μερικές φορές, το φαινόμενο της πεταλούδας παρερμηνεύεται στην κοινή αντίληψη...
...Η ιδέα ότι κάτι τόσο ασήμαντο όσο μια πεταλούδα μπορεί να «προκαλέσει» έναν τυφώνα (ή να τον αποτρέψει) έχει θεωρηθεί από κάποιους ως επιχείρημα υπέρ της άποψης ότι ένα «ασήμαντο» άτομο, μια «περιθωριακή» ιδέα ή ένα φαινομενικά άσχετο γεγονός υπάρχει σημαντική πιθανότητα να παίξουν έναν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της Ιστορίας. Ωστόσο, η ουσία της συμπεριφοράς ενός χαοτικού συστήματος είναι ότι, στην πράξη, είναι απρόβλεπτη σε «βάθος χρόνου»...
Συνεπώς, ενώ πράγματι ένα ασήμαντο γεγονός μπορεί να αλλάξει άρδην την πορεία της ιστορίας, δεν είμαστε σε θέση να ξέρουμε ποια θα ήταν η εξέλιξη του συστήματος χωρίς το γεγονός και άρα, δεν μπορούμε να σχεδιάσουμε τις ενέργειές μας ώστε να πετύχουμε ένα επιθυμητό σημαντικό αποτέλεσμα σε βάθος χρόνου - μπορούμε να προγραμματίζουμε αποτελεσματικά μόνο μέχρι τον χρονικό ορίζοντα που χαρακτηρίζει το σύστημα. (el.wikipedia.org)
Ούτε πεταλούδες, ούτε «κορωνοϊοί» μπορούν να «προκαλέσουν» από μόνα τους τυφώνες ή παγκόσμιες κρίσεις, παρά μόνο χάρη στις συνθήκες που συνυπάρχουν κατά την «παρέμβασή τους». Κι αν η άμεση αιτία ενός τυφώνα είναι αναγκαστικά «μεγάλη», κάτι που κάνει την βραχυπρόθεσμη μετεωρολογική πρόβλεψή της δυνατή, στην περίπτωση του «κορωνοϊού» -εκτός των με δυνατότητα «στάθμισης», παραγόντων- υπεισέρχεται και η «ανθρώπινη «βλακεία»...
...Η γνώση ότι κάτι «ασήμαντο» οδήγησε σε κάτι «μεγάλο» μπορεί, μερικές φορές, να αποκτηθεί μόνο εκ των υστέρων, αν και συνήθως ακόμη κι αυτό είναι αδύνατον. (el.wikipedia.org) Και εξηγούμαι: Αν όντως είμαστε «κοινωνικά όντα» για ποιον άλλο λόγο -πλην της βλακείας- εκδηλώνουμε: «ωχαδερφισμό / ανευθυνότητα», «απείθεια σε κανόνες / ασέβεια σε θεσμούς», «αγένεια / γαϊδουριά», κ.ο.κ;
...Χθες, μια ώρα μετά το μάθημά μου στο
«Αμφιθέατρο Γ’», με Κυβερνητική απόφαση έκλεισαν προληπτικά όλα τα
εκπαιδευτήρια -κάθε βαθμίδας- της χώρας. Σήμερα, οι καφετέριες (και οι παιδότοποι), σφύζουν από «κοινωνικά όντα» κάθε ηλικίας, κάθε
«ιδιότητας», «κάθε θέσης»... ...Για να
μην αναφερθώ στους "opinion leaders" που προτρέπουν άλλοι να «...ψεκαζόμαστε
με Αγιασμό...», άλλοι να «...χρησιμοποιούμε πρόπολη...» κι άλλοι «...να
αποφεύγουμε τους "αριστερούς ή τους "δεξιούς"», (αναλόγως,
του ποιας πλευράς συνωμοσία ή συμφέροντα μας έφεραν ως εδώ)...
Χρησιμοποιήθηκε η: el.wikipedia.org
Τα κείμενα και το οπτικακουστικό υλικό άλλων που -για τεκμηρίωση ή προβληματισμό- φιλοξενούνται εδώ,
απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων / δημιουργών τους, όχι κατ' ανάγκην και του ιστολογίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου