Πρωτομαγιές των Ποιητών και της Ιστορίας.

Οι ματωμένες πρωτομαγιές, της Θεσσαλονίκης, (1936), της Κοκκινιάς, («μπλόκο»), καθώς και της Καισαριανής, (Σκοπευτήριο), του 1944 αλλά και του Παρισιού, (1968), με ποιητική ματιά...

Γιάννης Ρίτσος 

(Επιτάφιος)

Μέρα Μαγιού μού μίσεψες, μέρα Μαγιού σε χάνω,
άνοιξη, γιε, που αγάπαγες κι ανέβαινες απάνω

στο λιακωτό και κοίταζες και δίχως να χορταίνεις
άρμεγες με τα μάτια σου το φως της οικουμένης.

Και με το δάχτυλο απλωτό μου τά 'δειχνες ένα-ένα
τα όσα γλυκά, τα όσα καλά κι αχνά και ροδισμένα

Και μού ’δειχνες τη θάλασσα να φέγγει πέρα, λάδι,
και τα δεντρά και τα βουνά στο γαλανό μαγνάδι.

Και τα μικρά και τα φτωχά, πουλιά, μερμήγκια, θάμνα,
κι αυτές τις διαμαντόπετρες που ίδρωνε δίπλα η στάμνα.

Μα, γιόκα μου, κι αν μού 'δειχνες τα αστέρια και τα πλάτια,
τά 'βλεπα εγώ πιο λαμπερά στα θαλασσιά σου μάτια.

Και μου ιστορούσες με φωνή γλυκιά, ζεστή κι αντρίκια
τόσα όσα μήτε του γιαλού δε φτάνουν τα χαλίκια.

Και μού 'λεες, γιε, πως όλ' αυτά τα ωραία θά 'ναι δικά μας,
και τώρα εσβήστης κ' έσβησε το φέγγος κ' η φωτιά μας.

Κώστας Βάρναλης 

 (Πρωτομαγιά του 1944)

Πέσε στα γόνατα, προσκύνα το πανάγιο χώμα με την ψυχή κατάκορφα στον ουρανό υψωμένη, όποιος και να ’σαι, όθε και να ’σαι κι ό,τι — άνθρωπος να ’σαι! Πιότερο, αν είσαι του λαού ξωμάχος, χερομάχος, φτωχόπαιδο, που αθέλητα σε βάλαν να καρφώσεις τον αδερφό σου αντίκρα σου — με μάνα εσύ και κείνος! Ετούτ’ η μάντρ’ αγνάντια σου το σύνορο του κόσμου. Σ’ αυτήν απάνου βρόντηξεν ο Διγενής το Χάρο. Ήτανε πρώτη του Μαγιού, φως όλα μέσα κι έξω (έξω τα χρυσολούλουδα και μέσα η καλοσύνη) που αράδιασε πά’ στο σοβά, πιστάγκωνα δεμένους και θέρισε με μπαταριές οχτρός ελληνομάχος, όχι έναν, όχι δυο και τρεις, διακόσια παλικάρια. Δεν ήρθαν μελλοθάνατοι με κλάμα και λαχτάρα, μόν’ ήρθανε μελλόγαμπροι με χορό και τραγούδι. Και πρώτος άρχος του χορού, δυο μπόγια πάνου απ’ όλους κι από το Χάρο τρεις φορές πιο πάνου ο Ναπολέος. Κι είναι από τότες Μάης εδώ, φως όλα μέσα κι έξω. Κόλλα τ’ αυτί και την καρδιά στο ματωμένο χώμα. Στον Κάτου Κόσμο τραγουδάνε πάντα και χορεύουν κι αν κάπου ανάκουστος καημός θολώνει τη λαλιά τους, δεν είναι που τη μάνα τους τη μαύρη ανανογιούνται παρά που τους προδώσαν απορρίμματα δικά μας. Κι αν πέσανε για το λαό, νικήσαν οι προδότες, που τώρα εδώ κατάχρυσοι περνούν και μαγαρίζουν, και τώρα πιο τους μάχονται και τους ξανασκοτώνουν! Σιχαίνεσαι τους ζωντανούς; Μην κλαις τους σκοτωμένους! Απ’ τα ιερά τους κόκαλα, πρώτη του Μάη και πάλι, θα ξεπηδήσει ο καθαρμός κι η λευτεριά του ανθρώπου. Κι είναι χιλιάδες στην Ελλάδα όμοιοι Πανάγιοι Τάφοι.

Νίκος Γκάτσος

(Νυν και Αεί)

Πρωτομαγιά με το σουγιά
χαράξαν το φεγγίτη
και μια βραδιά σαν τα θεριά
σε πήραν απ’ το σπίτι.

Κι ένα πρωί σε μια γωνιά στην Κοκκινιά
είδα το μπόγια να περνά και το φονιά
γύρευα χρόνια μες στον κόσμο να τον βρω
μα περπατούσε με το χάρο στο πλευρό.

Νυν και αεί μες στη ζωή
σε είχα αραξοβόλι
μα μιαν αυγή στη μαύρη γη
σε σώριασε το βόλι.

Κι ένα πρωί σε μια γωνιά στην Κοκκινιά
είδα το μπόγια το ληστή και το φονιά
του `χανε δέσει στο λαιμό του μια τριχιά
και του πατάγαν το κεφάλι σαν οχιά.

Μάνος  Λοΐζος

(Πρώτη Μαΐου)

Πρώτη Μαΐου κι απ’ τη Βαστίλη
ξεκινάνε οι καρδιές των φοιτητών
χίλιες σημαίες κόκκινες μαύρες
ο Φρεδερίκο η Κατρίν και η Σιμόν.

Μέσα στους δρόμους μέσα στο πλήθος

τρέχω στους δρόμους ψάχνω στο πλήθος
πού ειν’ το κορίτσι το κορίτσι που αγαπώ.

Πες μου Μαρία μήπως θυμάσαι
κείνο το βράδυ που σε πήρα αγκαλιά
πρώτη Μαΐου, όπως και τώρα
κι εγώ φιλούσα τα μακριά σου τα μαλλιά.

Μέσα στους δρόμους μέσα στο πλήθος
τρέχω στους δρόμους ψάχνω στο πλήθος
πού ειν’ το κορίτσι το κορίτσι που αγαπώ.

Πρώτη Μαΐου μαύρα τα ξένα
κλείσε το τζάμι μην κρυώσει το παιδί.