Είστε σίγουροι πως θέλετε «ν' αλλάξετε τον κόσμο;»

Εάν έχετε διαβάσει το «Στίγμα του Ιστολογίου» μας, (βλ. editorial -εδώ), σίγουρα θα δικαιολογήσετε την φιλοξενία κειμένων όπως το ακόλουθο, ανάμεσα στις δημοσιεύσεις μας. Σημασία έχει πάντα, «η δεύτερη ματιά», «η άλλη όψη των πραγμάτων»... 

Κομφορμιστής: Ο άνθρωπος που δεν ήθελε να αλλάξει τον κόσμο.*

Σαρδελοκούτι ("Κονσερβοποίηση"), κατασκευή
από ξύλο και μέταλλο ζωγραφισμένο, 1971

«...Υπάρχουν κάποιες μορφές που δεν έχουν ατομικά χαρακτηριστικά και έχουν πανομοιότυπο ντύσιμο με ριγέ κοστούμι και καπέλο. Που προχω- ράνε σιωπηλά, όταν πηγαίνουν στην "Κηδεία του Τσε Γκεβάρα"**, που στέκονται το ένα δίπλα στο άλλο μπροστά στις πρωινές εφημερίδες ως "Λα- θραναγνώστες"*. Που παρακολουθούν καθιστοί μία διάλεξη ή πάλι που πετάνε στο γαλάζιο ουρανό ως "Άγγελοι"**. Που κοιτάνε από μακριά την Ακρόπολη και που στο τέλος μπαίνουν όλοι μαζί σε ένα "Σαρ- δελοκούτι"**...

 

“Λαθραναγνώστες” κατασκευή από ζωγραφισμένο ξύλο, 1969

...Θυμίζοντας ίσως τους καθημερινούς ανθρώπους που διαβάζουν στα γρήγορα τις εφημερίδες κρεμασμένες από τα μανταλάκια σε περίπτερο στην Ομόνοια, εργάζονται με τις όμοιες στολές στα εργοστάσια, και μετά στη λήξη στοιβάζονται ο ένας πάνω στον άλλον στο Μετρό και στα λεωφορεία της γραμμής. Ο ίδιος ο ζωγράφος Γιάννης Γαΐτης είχε πει ότι τα έργα του είναι ένδειξη διαμαρτυρίας για τη μαζοποίηση του σύγχρονου ανθρώπου. 

 Ακούγεται παράλογο, όταν η βιολογία διακηρύττει τη μο- ναδικότητα του κάθε ατόμου. Τόσο μοναδικός, όσο και το δακτυλικό του αποτύπωμα. Όσο η συμπεριφορά του, τα γούστα του, η ηθική του και τα πιστεύω του...

Η κηδεία του Τσε Γκεβάρα (μεταμόρφωση)            

λάδι σε μουσαμά 1968     

 ...Η ίδια η φύση μας διδάσκει ότι το φυσιολογικό είναι η πολυμορφία κι αυτή δεν αφορά μόνο τα βιολογικά είδη. Είναι γνώρισμα των κοινωνιών, και των πολιτισμικών δημιουργημάτων τους.  Διαφορετικές θρησκείες, άλλα ήθη κι άλλα έθιμα. Κάθε βιολογικό είδος που απαντάται στον πλανήτη έχει τα δικά του ειδικά χαρακτηριστικά που το ξε- χωρίζουν από τα άλλα.Ο άνθρωπος για να τονίσει τη διαφορετικότητα και τη μοναδικότητα του εφηύρε τη μόδα, τα  καλοραμμένα ρούχα, τις ακριβές τσά- ντες, τα δυνατά αρώματα, τα γρήγορα αυτοκίνητα. Ωστόσο οι άνθρωποι συνεχίζουν να παρουσιάζουν ορισμένα ομοιογενή χαρακτηριστικά που είναι το αντικαθρέφτισμα που ασκεί η δύναμη της μάζας στο κάθε μεμονωμένο άτομο. Με άλλα λόγια υπάρχει μία τάση ταύτισης και εξομοίωσης του κάθε ατόμου με τους άλλους. 

 Ο νέος  κομφορμισμός είναι εδώ με τη δύναμη της μάζας να είναι τόσο ισχυρή που το άτομο "καταπίνεται" από αυτήν χάνοντας την πνευματική του ανεξαρτησία...

Το "Μπαλκόνι", κατασκευή από ξύλο

 και μέταλλο ζωγραφισμένο, 1969

 ...Ο κομφορμιστής "ερωτοτροπεί" με την κανονι- κότητα, αποζητά την ασφάλεια στο να είναι ένας σαν όλους τους άλλους. Σε αντίθεση με τους αν- θρώπους που θέλουν να ξεχωρίζουν από το πλή- θος ο κομφορμιστής επιδιώκει να μοιάσει με τους πολλούς. Δεν κάνει μεγάλα όνειρα, δεν επιδιώκει ανατροπές, δεν οραματίζεται έναν καλύτερο κόσμο, διότι ο κομφορμιστής δε θέλει να αλλάξει τον κό- σμο.             
Αφού "Εν αρχήν είναι ο λόγος" τα Μαζικά Μέσα Ενημέρωσης “εκτρέφουν” τον κοινωνικό κομφορ-μισμό. Με πληροφορίες που είναι εύπεπτες, ανακυ- κλώσιμες και δε διαταράσσουν την ισορροπία του οικονομικού συστήματος. Στους τηλεοπτικούς μας δέκτες παρελαύνουν λιγνές τηλεπαρουσι- άστριες με σαντρέ εξτένσιον και προσθετική στήθους που χαζογελάνε λέγοντας τα νέα των σελέμπριτις, τηλεοπτικές σειρές που επαναλαμβάνουν το ίδιο σεναριακό μοτίβο – έρωτας, γάμος, διαζύγιο – με σκηνικά "Βικτωριανής εποχής" και τηλεπαιχνίδια που κερδίζεις αφού βρεις την απάντηση στην ερώτηση "Πείτε μας ένα πράγμα που έχει πάντα στην τσάντα της μία γυναίκα"...

  

”Άγγελοι”, 1983

...Η βιομηχανία του θεάματος δημιουργεί ένα ομοιόμορφο μοντέλο κοινωνικής συμπεριφοράς, προωθώντας τη λεγόμενη "μαζική κουλτούρα". Το κοινό εκπαιδεύεται και αναπαράγει τα στε- ρεότυπα που βλέπει παθητικά από τον καναπέ του καθιστικού του. Η σκέψη αδρανοποιείται και απλά το σύγχρονο άτομο "αδειάζει" το κεφάλι του από τα προβλήματα της επιβίωσης, προετοι- μαζόμενος για την επόμενη εργάσιμη μέρα...

...Η μαζική κουλτούρα χαλιναγωγεί όλους τους τομείς της πνευματικής παραγωγής. Με ότι αυτό συνεπάγεται. Ανωνυμία, απομόνωση,  αλλοτρίωση, ισοπέδωση, υπερκατανάλωση.  Κι αν η κοι- νωνία είναι ένας ατελείωτος καμβάς, περιπλανώμενοι μοιάζουμε όλοι εμείς σαν τα ανθρωπάκια του Γαΐτη άλλοτε με επίσημο ένδυμα και άλλοτε με ριγωτό ή καρό κουστούμι, λευκό γιακά, μαύρη γραβάτα, μαύρα παπούτσια και μαύρη κορδέλα γύρω από το καπέλο με το πλατύ γείσο και πα- ραδεχόμενοι, πως η μεγαλύτερη μοναξιά, είναι η μοναξιά των … πολλών...».                            ___

*  της Άντζελας Ζιούτη  (Αναδημοσίευση από: antikleidi.com).                                                                                                                                         ** Γνωστά έργα του Γιάννη Γαΐτη (1923 – 1984).

Τα κείμενα άλλων που -για τεκμηρίωση ή προβληματισμό-  φιλοξενούνται εδώ, 

απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων τους, όχι κατ' ανάγκην και του ιστολογίου.